Podsumowanie VI Światowego Zjazdu Nauczycieli Polonijnych, Ostr�da 2016

Polska 27.06.2016
Zakończył się VI Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych, który odbywał się 16-19 czerwca 2016 roku w Ostródzie. Za nami intensywny czas obrad, warsztatów i prelekcji oraz zawiązywania sojuszy w celu budowania wspólnej polityki oświatowej poza granicami RP. Żywimy nadzieję, iż wracacie Państwo do swych środowisk wzmocnieni o nowe kontakty, doświadczenia i wiedzę. Naszym zamierzeniem jest by coroczne Zjazdy stały się platformą wymiany dobrych praktyk, podnoszenia kompetencji merytorycznych, jak również kontynuacją budowy wspólnoty nauczycieli i działaczy polonijnych. Aktualne pozostaje dotychczasowe hasło zjazdowe Wschód, Zachód - Łączy nas Polska- niezmiernie nas cieszy fakt przybycia niemalże 120-osobowej reprezentacji nauczycieli, dyrektorów oraz prezesów polonijnych organizacji, działających na rzecz edukacji Polaków i osób polskiego pochodzenia. Gościnna Ostróda stała się miejscem spotkania uczestników Zjazdu z blisko 30 krajów i 5 kontynentów, co pozwala wierzyć, iż oświata polonijna działa prężnie, niezależnie od szerokości geograficznej. O randze Światowego Zjazdu nauczycieli Polonijnych z pewnością świadczy fakt uczestnictwa znamienitych gości m.in. Minister Edukacji Narodowej Pani Anny Zalewskiej, Wiceprzewodniczącego Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą Pana Leonarda Krasulskiego, Wiceministra Spraw Zagranicznych Pana Jana Dziedziczaka, Wiceprzewodniczącego Sejmu Republiki Litewskiej Pana Jarosława Narkiewicza, Pana Senatora prof. Jana Żaryna, Wojewody Warmińsko-Mazurskiego Pana Artura Chojeckiego oraz Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego Pana Gustawa Marka Brzezina. Szczególne słowa powitania zostały skierowane do J.M. prof. dr hab. Ryszarda Góreckiego - Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Serdeczne podziękowania za obecność i wsparcie idei Zjazdu składamy również Panu Ministrowi Henrykowi Kowalczykowi - przewodniczącemu Stałego Komitetu Rady Ministrów.

Inauguracji Zjazdu dokonała Pani Minister Anna Zalewska. Poprzedzona ona była licznymi wystąpieniami, od przedstawicieli organizatorów w osobach Pana Premiera Longina Komołowskiego - prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska i Pana Dariusza Piotra Bonisławskiego - Dyrektora Zjazdu i Wiceprezesa SWP; poprzez członków Komitetu Honorowego oraz instytucji wspierających, na wystąpieniach gości z zagranicy kończąc. List przesłany przez Panią Agatę Kornhauser-Dudę, Małżonkę Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, która objęła Honorowym Patronatem VI Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych, odczytała Pani Ewa Czarniawska - reprezentująca Biuro ds. Kontaktu z Polakami za Granicą Kancelarii Prezydenta RP. Wśród wszystkich wystąpień wybrzmiewał wspólny głos troski i chęci współpracy oraz wypracowania spójnego systemu wsparcia dla oświaty polonijnej. Zadeklarowano także kontynuowanie dalszej integracji organizacji oświatowych, a także programu wsparcia metodycznego, finansowego oraz organizacyjnego dla szkół polonijnych i polskich, zarówno na Wschodzie i Zachodzie. Usłyszeliśmy m.in. zapewnienia o ministerialnych pracach nad kwestiami uznania statusu nauczyciela polonijnego czy transparentnej struktury dysponowania środkami budżetowymi przeznaczonymi na rozwój i wsparcie szkół polonijnych i polskich poza granicami kraju. Wyrażona została również nadzieja na dalszą współpracę w zakresie realizacji pomocy dydaktycznej, organizowania różnorodnych form doskonalenia zawodowego nauczycieli oraz zjazdów, konferencji i wizyt studyjnych realizowanych przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia Wspólnota Polska (ODN SWP).

Program zjazdu był niezwykle różnorodny i wynikał z wcześniejszej analizy potrzeb polonijnych środowisk nauczycielskich. Konferencja realizowana była w sześciu sesjach tematycznych z udziałem wybitnych specjalistów akademickich oraz delegatów reprezentujących: Departament Strategii i Współpracy Międzynarodowej - Pan Grzegorz Chorąży i Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą  dr Joanna Wójtowicz, a także przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej. Tegorocznym partnerem Zjazdu był Kongres Oświaty Polonijnej (KOP), którego prezydium wystosowało na ręce Minister Edukacji Narodowej Pani Anny Zalewskiej postulaty zebrane gremialnie od środowisk nauczycielskich zgromadzonych w KOP, a także zaprezentowało wystąpienia na sesjach konferencyjnych, m.in. Rola organizacji polonijnych w systemie wspierania oświaty polskiej poza granicami, które wygłosiła Prezydent KOP Pani dr Jolanta Tatara.

Sesja pierwsza dotyczyła polonijnej polityki oświatowej państwa polskiego zakresie systemu wsparcia edukacji polskiej za granicą- przedstawione na niej zostały działania MEN oraz możliwości i zasady dokształcania nauczycieli z zakresu metodyki pracy, proponowane przez ORPEG-PCN. Wiceprezes SWP Pan Dariusz Piotr Bonisławski zaprezentował Uczestnikom Zjazdu kompleksową strategię wspierania oświaty polskiej za granicą realizowaną przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska oraz Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli SWP, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru potrzeb nauczyciela, ucznia oraz rodzica.

Od wielokulturowości do tożsamości to hasło przewodnie sesji drugiej, gdzie wśród prelegentów znaleźli się m.in. prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska z UJ z wykładem dotyczącym dynamiki tożsamości dzieci i młodzieży oraz Stella Strzemecka- doktorantka UJ, która poruszyła kwestie edukacji kulturowej i zmian tożsamościowych polonijnych uczniów, na podstawie doświadczeń dzieci polskich imigrantów w Norwegii. Uczestnicy Zjazdu mieli również okazję zapoznać się z publikacją raportu (Nie)łatwe powroty do domu przygotowanym pod kierunkiem prof. Grzymały-Moszczyńskiej, opisującym doświadczenia dzieci i młodzieży powracających z emigracji. Trzecia sesja została osadzona wokół skutecznych metod pracy z dzieckiem dwujęzycznym. Uczestniczący w niej nauczyciele mieli możność sprawdzenia podczas praktycznej części warsztatowej jak funkcjonuje zaburzona percepcja słuchowa u dzieci ze środowiska bilingwalnego. Trenerki Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli SWP Pani dr Elżbieta Ławczys oraz Katarzyna Czyżycka, będące specjalistkami w dziedzinie logopedii i terapii dzieci dwujęzycznych, przedstawiły również propozycje ćwiczeń służące przyswajaniu i programowaniu systemu języka w sytuacji dwujęzyczności.

Kolejny blok tematyczny dotyczył filozofii i sposobów wsparcia metodycznego nauczycieli polonijnych realizowanych przez Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Pedagodzy zgromadzeni w ostródzkim zamku zapoznali się z ofertą kluczowych projektów z tego zakresu. Program studiów podyplomowych nadających kwalifikacje do nauczania języka polskiego jako obcego- realizowanych we współpracy z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim przedstawił dr Sebastian Przybyszewski, będący koordynatorem tego projektu z ramienia UWM. Założenia, model działania i plany rozwoju Akademii Polskości oraz Lokalnych Ośrodków Metodycznych (LOM) zaprezentowali trenerzy ODNSWP Pan Zdzisław Hofman i Pan Sławomir Prusakowski. Dotychczasowe efekty pilotażu LOM na przykładzie ośrodków w Anglii, Włoszech, Beneluksie i Stanach Zjednoczonych przybliżyła słuchaczom Pani Anna Smolińska - lider LOM we Włoszech.

Sesja V wprowadziła nauczycieli polonijnych w meandry najnowszej historii polskiej- prelegentem był Pan dr Mateusz Szpytma, który mówił o nowo otwartym Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej oraz Pani Olga Tumińska- z Wydziału Edukacji Historycznej Instytutu Pamięci Narodowej, która przedstawiła ofertę programową Biura Edukacji Narodowej IPN, a także prowadziła warsztaty z wykorzystania gier i multimediów do nauki historii Polski.

Sesja zamykająca tegoroczne obrady podsumowała dotychczasowe prace przyjęciem uchwał i wniosk w oraz przekazaniem uczestnikom Zjazdu informacji i kontaktów do organizacji zajmujących się szeroko pojętym wzmacnianiem działalności szkół polonijnych i polskich na świecie. Słowa podziękowania skierowane zostały w szczególności do reprezentującego Organizatora Zjazdu - Stowarzyszenie Wspólnota Polska - Pana Darusza Piotra Bonisławskiego za nieustające wspieranie działań środowisk oświatowych na świecie, życzliwość oraz inicjowanie wydarzeń podnoszących rangę i prestiż szkolnictwa polonijnego, takich jak m.in. cykliczne Światowe Zjazdy Nauczycieli Polonijnych, czy piecza nad funkcjonowaniem Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli SWP. Wyrazy wdzięczności przyjęła także Pani Małgorzata Czeczora - Dyrektor Hotelu Dom Polonii w Ostródzie- za polską gościnność, serdeczność i wszelką pomoc w czasie pobytu uczestników Zjazdu.

Wyrażamy nadzieję, iż VI Zjazd Nauczycieli Polonijnych w Ostródzie pozostanie Państwu w pamięci jako czas ożywionych debat nad przyszłością oświaty polonijnej oraz zawiązywania sojuszy i wzajemnych partnerstw wśród uczestników Zjazdu, reprezentujących środowiska nauczycielskie z czterech stron świata. Wydaje się, że przede wszystkim jednak był to czas, dający poczucie wsparcia dla Państwa edukacyjnych działań- zarówno ze strony ministerialnej, z naszej strony- jako Stowarzyszenia Wspólnota Polska i Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli SWP; jak i nie mniej ważnego- koleżeńskiego - nikt z Państwa z pewnością nie czuje się już samotną wyspą a razem możemy wiele - integracja i współdziałanie niesie siłę i wiarę w dobre zmiany, na co liczymy i czego oczekujemy, spoglądając z nadzieją na kolejny, już VII przyszłoroczny Zjazd.